Vanaf 2027 wordt het in Nederland voor jongeren tot 18 jaar verplicht om een helm te dragen op e-bikes en fatbikes. Dit besluit van het kabinet is genomen na een flinke toename van het aantal ongelukken onder jongeren op elektrische fietsen. De maatregel is bedoeld om de verkeersveiligheid te verbeteren en om ernstig hersenletsel te voorkomen. Voor veel wielrenners en sportieve fietsers is het dragen van een helm al jaren vanzelfsprekend. Toch roept deze nieuwe helmplicht ook vragen op: wat verandert er precies, en wat kunnen we hiervan leren?
Waarom een helmplicht?
Uit cijfers van VeiligheidNL en het CBS blijkt dat het aantal jongeren dat betrokken raakt bij een ongeluk met een elektrische fiets de afgelopen jaren sterk is gestegen. Vooral fatbikes, die vaak sneller gaan en door jongeren veel in de stad worden gebruikt, zorgen voor meer risico’s. Hersentrauma en ernstig hoofdletsel komen steeds vaker voor. Artsen benadrukken dat een helm de kans op ernstig letsel aanzienlijk verkleint. Voor wielrenners en mountainbikers is dit een bekend verhaal: zonder helm stappen de meesten allang niet meer op de fiets.
Wat betekent dit voor jongeren?
Voor jongeren betekent de helmplicht dat zij vanaf hun eerste rit op een e-bike of fatbike een helm moeten dragen. Dat kan even wennen zijn, omdat een helm vaak nog wordt gezien als onhandig of ‘niet stoer’. Toch is het dragen van een helm in veel Europese landen heel normaal. In Spanje en Oostenrijk geldt al langer een helmplicht voor bepaalde leeftijden of omstandigheden. Nederland volgt hiermee een internationale trend waarin veiligheid zwaarder gaat wegen dan gemak.
Parallellen met wielrennen
Wie terugkijkt naar de wielersport herkent dezelfde discussie. Tot begin jaren 2000 was het dragen van een helm in het profpeloton niet verplicht. Pas na ernstige ongelukken en druk vanuit de internationale wielerunie UCI werd de helm verplicht tijdens wedstrijden. Inmiddels is het dragen van een racefietshelm volledig ingeburgerd. Wielrenners kunnen zich nauwelijks meer voorstellen dat er ooit zonder helm werd gekoerst. Het laat zien dat gewoontes veranderen en dat veiligheid uiteindelijk wint.
Welke helm kies je voor e-bike of fatbike?
Voor jongeren die straks verplicht een helm moeten dragen, is de keuze groot. Er bestaan speciale e-bike helmen die voldoen aan de NTA 8776-norm. Deze helmen zijn steviger dan gewone fietshelmen en bieden extra bescherming bij hogere snelheden. Maar ook reguliere fietshelmen met MIPS-technologie of KinetiCore-bescherming zijn geschikt en bieden extra veiligheid bij een val. Voor wie sportiever rijdt of regelmatig offroad gaat, kan een MTB helm een slimme keuze zijn. Voor dagelijks gebruik en recreatief fietsen is er een breed aanbod van comfortabele en veilige fietshelmen.
Belang van pasvorm en comfort
Een helm moet niet alleen veilig zijn, maar ook prettig zitten. De pasvorm is minstens zo belangrijk als de veiligheidsnorm. Een goede helm sluit goed aan, kantelt niet en voelt comfortabel aan tijdens langere ritten. Ventilatie speelt een rol bij warme dagen, en een helm die te zwaar is kan onnodige druk op nek en schouders geven. Vooral jongeren die nog moeten wennen aan het dragen van een helm, hebben baat bij een licht en goed ventilerend model.
Wat vinden organisaties?
De politie en veel gemeenten steunen de helmplicht, omdat deze eenvoudig te handhaven is en direct zichtbaar bijdraagt aan veiligheid. Belangenorganisaties zoals de ANWB en Fietsersbond hebben gemengde gevoelens. Zij erkennen het belang van veiligheid, maar vrezen dat sommige jongeren na deze plicht de fiets laten staan en vaker de scooter of auto nemen. Toch overheerst de gedachte dat een helm levens kan redden, en dat de voordelen daarom groter zijn dan de nadelen.
Conclusie: veiligheid boven alles
De invoering van de helmplicht voor jongeren op e-bikes en fatbikes in 2027 is een logische stap. De cijfers laten zien dat ongelukken en hersenletsel fors zijn toegenomen. Voor wielrenners en mountainbikers is het dragen van een helm al jarenlang de norm. Voor jongeren op een e-bike of fatbike wordt dit straks net zo vanzelfsprekend. En eerlijk is eerlijk: een helm dragen is een kleine moeite, maar levert enorm veel veiligheid op. Het is een ontwikkeling die de verkeersveiligheid voor iedereen ten goede komt.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
