Je fiets is samengesteld uit allerlei fietsonderdelen. Maar hoe noemen die onderdelen zich precies en welke onderdelen heb je allemaal nodig? In dit artikel ontdek je de antwoorden op alle vragen die je hebt over de onderdelen van jouw fiets. Denk hierbij aan het frame, het stuur, de wielen en nog veel meer.
Het frame van de fiets
Het frame is het fundamentele onderdeel van een fiets. Het is van het grootste belang dat het frame een voor jou geschikte maat heeft en dat het in uitstekende conditie is. Bij een racefiets zit het voorwiel vast in de voorvork van de fiets, bij een mountainbike daarentegen is de voorvork geveerd. Het balhoofd is waar de voorvork is bevestigd aan het frame van de fiets. Hier verbinden het frame en de vork zich met elkaar. De lagers in het balhoofd maken het mogelijk dat het stuur in alle richtingen kan draaien. De term “balhoofdstel” verwijst naar deze verzameling lagers en adapters. De overige onderdelen, zoals de wielen, het zadel en het stuur worden aan het frame van de fiets bevestigd.
Het fietsstuur
Het onderdeel van de fiets dat bekend staat als het stuur stelt de rijder in staat om bochten te nemen en daarbij zijn evenwicht te bewaren. Er is een grote verscheidenheid aan sturen die op de verschillende soorten fietsen worden gezet. Hierdoor speelt het stuur een belangrijke rol bij het bepalen van de rijhouding en dus de gebruikstoepassing. De term “cockpit” verwijst naar het gedeelte van de fiets dat gevormd wordt door de combinatie van het vaste stuur en de stuurpen. Bij het kopen van een fiets, vooral een racefiets, moet je rekening houden met verschillende afmetingen zoals de breedte, de flare en de drop.
Stuurlint wordt vaak gebruikt om het uiterlijk van een racestuur compleet te maken. Stuurlint is verkrijgbaar in allerlei kleuren en diktes, zodat je de perfecte pasvorm voor je fiets kunt vinden. Hier op mijn Sarto met FFWD Tyro wielen is dat aardig gelukt al zeg ik het zelf!
Waar het dus om gaat, is naast genieten van wielrennen je paradepaardje nog iets verbeteren. En zoals je wellicht weet gaat de uitvoering, onderdelen, kleding en accessoires om de kleinste dingetjes, vooral bij iets bijzonders zoals bij mijn nieuwe (ahum…gebruikte) Sarto racefiets!
De wielen
Rollen wordt mogelijk gemaakt door de wielen van de fiets. De meeste fietsen hebben wielen met een diameter van 622 millimeter. Wielen voor mountainbikes meten vaak 559 millimeter en zijn iets kleiner. De mate van comfort en vering die de fiets biedt wordt grotendeels bepaald door de banden. Banden van mountainbikes zijn doorgaans breed en voorzien van noppen, terwijl die van racefietsen vaak smal zijn, onder hoge druk staan en weinig tot geen profiel hebben. De bandbreedte van stadsfietsen ligt ergens in het midden van de twee uitersten.
De remmen
Door de remmen kan de fiets gecontroleerd en in korte tijd tot stilstand worden gebracht. Voor de meest eenvoudige fietsen volstaat de terugtraprem. Met de hand bediende remmen behoren tot de standaarduitrusting van alle fietsen van betere kwaliteit. Velgremmen zijn vaak vrij licht en zijn te vinden op sportfietsen die ontworpen zijn voor zowel weg- als off-road gebruik. Naafremmen behoren tot de standaarduitrusting van de meeste soorten stadsfietsen. Naafremmen zijn zwaarder dan andere typen remmen, maar ze bieden superieure stopkracht in natte omstandigheden en hebben minder onderhoud nodig.
Het aandrijfsysteem moet ervoor zorgen dat de kracht van het been effectief wordt overgebracht op het drijvende wiel achterop het voertuig. Dit wordt bereikt door het gebruik van een enkele versnelling op de meeste basis stadsfietsen. Op luxere stadsfietsen wordt het schakelen verzorgd door een naaf met drie, vijf of zeven versnellingen. De derailleurversnelling wordt vaak ingebouwd in fietsen die bedoeld zijn voor meer recreatief en sportief gebruik. Deze fietsen hebben wel 21 of 24 versnellingen, omdat ze vooraan drie en achteraan zeven of acht tandwielen hebben.
De pedalen
De pedalen dienen als een ander raakpunt tussen jou en je fiets. Het eerste wat je kunt doen is onderzoeken wat voor soort fiets je hebt. Op een gravelfiets of een mountainbike heb je een ander soort pedaal nodig dan op een racefiets of een stadsfiets. Een racefietser verlangt vaak een breder oppervlak omdat het een efficiëntere krachtoverbrenging mogelijk maakt. Mountainbikers daarentegen hebben vaak pedalen nodig die snel los te maken zijn en die gemakkelijk schoon te maken zijn. Mountainbikers gebruiken vanwege de aard van hun sport vaak pedalen met schoenplaatjes die een tweepuntsverbinding hebben. Op een stadsfiets kiest men meestal voor reguliere pedalen met een normaal oppervlak en zonder gebruik van schoenplaatjes.
Het fietszadel
Het zadel dient als ander verbindingspunt tussen de fietser en de fiets. Het zadel van de fiets is via de zadelpen aan het frame van de fiets bevestigd. Er is een grote verscheidenheid aan stijlen en maten beschikbaar voor zadels. De zitbeenderen van elke fietsen zijn uniek gevormd en elke fietser heeft een eigen benadering van wat het ideale fietszadel nu is. Een kwaliteitszadel past daar goed bij. Daarnaast is er een reeks maten beschikbaar voor zadelpennen. Vanwege het belang van de verbinding met het frame is alleen de juiste diameter voldoende. Bovendien zijn er zadels die een offset hebben en zadels die dat niet hebben. Wanneer een zadel een offset heeft, is het draaipunt zo verplaatst dat het zich achter het draaipunt van de zadelpen bevindt.
De spaken
De verbindingen tussen de naaf en de velg worden gevormd door de spaken. Meestal is de dikte van een spaak 13G, wat overeenkomt met 2,3 mm, of 14G, wat overeenkomt met 2 mm. De letter G geeft een bepaalde maat Engelse draad aan. Het getal voor de G bepaalt de dikte van de spaak; hoe lager het getal, hoe dikker de spaak. Spaaknippels, die zelf iets steviger zijn dan de spaken zelf, worden gebruikt om de spaken aan de velg van het wiel te bevestigen. Het is essentieel dat de lengte van de spaak een bepaalde grens niet overschrijdt. Als hij te lang is, kan hij de binnenband van het wiel doorboren, met een lekke band als gevolg. Een wiel kan 12 tot 100 spaken hebben, afhankelijk van de grootte. In de meeste gevallen zal het achterwiel meer spaken hebben dan het voorwiel. Volgens de gangbare praktijk bevatten de meeste wielen 28 of 32 of 36 spaken. Wielen met hogere prestaties, zoals die voor racefietsen, hebben vaak minder spaken.
De beschermer voor de ketting
De beschermer van de ketting wordt ook wel de kettingkast genoemd. Sommige fietser zijn van mening dat een kettingkast niet nodig is, hoewel de broekspijpen daar vaak een andere mening over hebben. Als je de kettingbeschermer niet hebt, gaat het vette kettingvet over je hele broek. Een andere kwestie is dat het mogelijk is dat je broek vast komt te zitten in het tandwiel of de ketting, waar je vrij moeilijk uit kunt komen. Daardoor is de kans groot dat het materiaal van de broek die je draagt zal scheuren of beschadigd raakt.
De ventielen
Het meest essentiële onderdeel van een binnenband is een fietsventiel, vaak bekend als terugslagventiel. Het handhaven van de druk in de fietsband met behulp van een fietspomp is mogelijk dankzij deze voorziening. Het gewone ventiel geldt natuurlijk als het klassieke ventiel. Tijdens het oppompen hoef je alleen maar het ventieldopje te verwijderen en op de fietspomp te bevestigen. Het presta-ventiel zie je vaak op meer prestatiegerichte fietsen, zoals racefietsen. Het dunne ventiel meet 6 mm in plaats van 8 mm en heeft een extra draaidop. Mountainbikes en auto’s maken beide vaak gebruik van het Schräder ventiel. Het feit dat je je banden bij elk benzinestation ter wereld kunt oppompen is een van de belangrijkste voordelen van dit ventiel.
Het spatbord
Bij de meeste stadsfietsen worden de draaiende voor- en achterwielen beschermd door een spatbord dat over het wiel is aangebracht. Als je bij vochtig weer of op een nat wegdek fietst, beschermt het spatbord je frame, broek en andere kleding tegen extra smerigheid. Zo kan het spatbord opspattend water en viezigheid opvangen. Bij verreweg de meeste fietsen wordt het spatbord op een vaste plaats bevestigd. Er zijn echter spatborden verkrijgbaar die tijdelijk aan je fiets bevestigd kunnen worden, zoals de kleine Ass savers of juiste de complete kunststof spatbord sets voor gravel en racefietsen. Als je je racefiets ook gebruikt voor woon-werkverkeer, kan deze voorziening je van pas komen. Spatborden zitten niet vaak op racefietsen, cyclocrossfietsen of mountainbikes. Dit geldt voor vrijwel al deze typen fietsen.
De fietsbel
Een opvallend signaal dat aan een fiets wordt bevestigd en gebruikt wordt om de voetgangers en fietsers om je heen te laten weten dat je in de buurt bent, heet een fietsbel. In de meeste gevallen wordt de bel links of rechts aan het stuur bevestigd. Er zijn fietsers die de bel liever op de stuurpen dan op het stuur bevestigen, omdat ze dan meer ruimte op het stuur hebben om bijvoorbeeld een GPS-apparaat aan te sluiten. De fietsbel moet altijd goed hoorbaar zijn en moet worden gebruikt op alle soorten fietsen, inclusief mountainbikes en racefietsen. Als je op zoek gaat naar een fietsbel, heb je de keuze uit verschillende soorten fietsbellen. Zo heb je bijvoorbeeld minifietsbellen. Minifietsbellen hebben een diameter van ongeveer 30 millimeter, terwijl standaardbellen een diameter van 50 millimeter hebben. De overgrote meerderheid van de bellen is grijs of zwart van kleur, maar er zijn diverse felgekleurde en uniek gevormde bellen te koop die speciaal voor kinderfietsen zijn ontworpen.
Andere onderdelen voor de fiets
Accessoires zijn extra onderdelen die aan een fiets kunnen worden toegevoegd en die niet essentieel zijn voor het rijden, maar die het comfort, de veiligheid en de functionaliteit van de fietser kunnen vergroten. De voor- en achterlichten en de juiste achter- en zijreflectoren, evenals de bel, zijn de meest essentiële uitrusting. Deze onderdelen moeten volgens de wetgeving aan de fiets worden bevestigd. Andere toevoegingen die doorgaans worden aangebracht zijn spatborden ter bescherming tegen regen spatten, een achterdrager, een slot, een jas- en kettingkast ter bescherming van kleding en natuurlijk een slot. Elke soort fiets heeft natuurlijk haar eigen soort onderdelen nodig, zo verschillen de beste onderdelen voor je elektrische fiets natuurlijk met die van je mountainbike.
Aanbieding
Bekijk in de shop
Bij het online kopen van een Dura Ace of Ultegra is betrouwbaarheid, snelheid en uiteraard een goede prijs belangrijk.Vergelijk de prijzen van onze favoriete shops die snel en vaak gratis leveren en ze meestal ook echt op voorraad hebben:
In onze podcast beluister je tips over wielrennen en dit onderwerp.
- Hardlopen 33 | Fietsen 😉 HRDLPN 10:00
- Hardlopen 82 | Hardlopen En Fiets, Hoe Combineren? HRDLPN 06:13
