Het is bij technische sporten, waarbij gebruik wordt gemaakt van hulpmiddelen, de gewoonte om die hulpmiddelen maximaal door te ontwikkelen. Wielrennen is zo’n sport. Telkens als een nieuw soort terrein populair aan het worden is, worden de banden, de wielen, de versnellingen, de remmen, de frames en de sturen op basis van uitgebreide studies doorontwikkeld. Uiteindelijk leidt dat ertoe, dat je als sporter enorm veel keus hebt in de onderdelen die je op je fiets kunt monteren. In dit artikel worden alle aspecten van gravelsturen nader bekeken.
Het doel van een gravelstuur
Steeds meer wielerliefhebbers kiezen ervoor om zand- en gravelwegen op te zoeken. Het heeft wel iets weg van mountainbiken, maar de paden zijn in een iets betere conditie. Vaak bestaan ze uit een harde ondergrond van zand of klei met daar een laag schelpen of kleine steentjes op. Ofwel gravel. Ook zandwegen vallen onder de routes die onderdeel kunnen zijn van een graveltocht. Het doel van een gravelstuur is, dat daarmee meer controle over de fiets wordt verkregen.
Gebaseerd op een gewoon racestuur
Als je een gravelstuur vergelijkt met andere fietssturen lijkt het op een gewoon racestuur. Bij een racestuur heb je te maken met een bocht, die loodrecht op het horizontale deel van het stuur staat. De remhendels en de shifters staan loodrecht op het stuur. Tijdens het rijden kun je je handen in de bocht leggen. Daardoor daalt de luchtweerstand en ligt het zwaartepunt lager. Je kunt sneller rijden en hebt meer controle, vooral bij hoge snelheid. Op mooie gladde asfaltwegen is dat ideaal. Bij het rijden over gravelwegen voelt zo’n smal stuurt minder zeker aan.
Flare-out voor meer controle
Bij een gravelstuur is het horizontale deel van het stuur wat breder dan bij een racestuur. Een ander duidelijk zichtbaar verschil is, dat de bocht in het stuur niet loodrecht op het horizontale deel van het stuur staat, maar in een hoek van 10 – 30 graden. Het effect is dat de onderzijde van de bocht verder naar buiten loopt dan bij een racestuur. De remhendels en de shifters op hun beurt komen daardoor iets naar binnen te staan. Dit wordt flare-out genoemd.
Flare-up voor comfortabeler houding
Een ander effect van de bocht van een gravelstuur is, dat de bocht wat dieper of minder diep in zijwaartse richting kan worden gebogen. Het effect daarvan is, dat je dieper of juist wat minder diep naar voren gebogen zit. Dit wordt flare-up genoemd. Als je de flare-up wilt meten wordt dat vanaf het vooraanzicht van het stuur gedaan. De flare-up en de flare-out hebben samen veel effect op de houding van de berijder van de fiets.
Wat is het effect van flare-out en flare-up?
De combinatie van een breder stuur, een iets naar buiten gebogen bocht en een diepere bocht heeft effecten op de controle. Doordat de breedte van het stuur groter is kost het minder moeite om te sturen als het wegdek minder grip heeft. Als het stuur een diepere bocht heeft zit je wat verder voorover. Dat betekent dat het zwaartepunt van de berijder en de fiets wat lager liggen. Met name bij bochten zal de berijder dan minder snel wegglijden op een glad wegdek. Zoals je zult begrijpen biedt een gravelstuur met veel flare ook meer controle als er op los zand wordt gereden en als de berijder een flink gewicht aan bepakking bij zich heeft. De trend van het gravelfietsen wordt steeds groter en dat is leuk.
Ergonomisch effect
Het is bij het rijden van tochten op gravel van belang dat de berijder van de fiets (of gravel fiets) een houding heeft die lang kan worden volgehouden. Door de vorm van het stuur is er keus uit meerdere posities voor de handen. Als het wegdek comfortabel vlak is en als voldoende grip is, kun je in de meeste weersomstandigheden de handen op de remhendels en shifters leggen. Als er veel kracht moet worden gezet vanwege tegenwind of een helling is het beter om de handen in de beugels te leggen. Bij een gravelstuur met meer flare-up is er sprake van meer comfort. Die houding kan dan langer worden volgehouden dan bij een stuur waar minder sprake is van flare-up.
Andere aanpassingen aan de vorm van een gravelstuur
Een gravelstuur is het beste te herkennen aan de flare-effecten, die het stuur duidelijk zichtbaar breder maken dan een gewoon racestuur. In een poging de ergonomie van het stuur verder te verbeteren en tevens een meer aerodynamische vorm te bewerkstelligen wordt het horizontale deel van het stuur soms ovaal gemaakt. Daarnaast wordt er geëxperimenteerd met de backsweep. In dat geval wordt het stuur aan beide zijden van de stuurpen iets naar achteren gebogen. Het effect daarvan is, dat de polsen van de berijder een meer natuurlijke hoek hebben als hij de handen op het stuur heeft.
Als een fietser graag wat meer rechtop wil zitten, maar daar een te korte stuurpen voor heeft, kan er gebruik worden gemaakt van een gravelstuur met een rise. In dat geval wordt het stuur naast de bevestiging van de stuurpen een klein beetje omhoog gebogen. Daardoor wordt het effect bereikt van een iets hogere fietshouding. Dat is vooral prettig als er langere tochten worden gemaakt, van bijvoorbeeld een paar dagen. Zowel de backsweep als de rise zijn aanpassingen die bijdragen aan het comfort. Beter rijgedrag komt bij een gravelstuur vrijwel volledig op het conto van de flare-up en flare-out aanpassingen.
Wat is het ideale gravelstuur?
Helaas, het ideale gravelstuur bestaat niet. Als je een gravelstuur wilt aanschaffen is het goed om eerst naar je eigen rijstijl te kijken. Het maakt namelijk veel verschil of je tochtjes maakt van 2 uren of van meerdere dagen met bepakking. Ook het soort terrein is van invloed. Wie alleen maar over zandpaden wil rijden heeft een ander gravelstuur nodig dan iemand die stukken grind afwisselt met stukken mooi glad asfalt. Ook je fiets speelt een rol. Als je een fiets met een diepe zit hebt moet je een ander gravelstuur kiezen dan voor een fiets met een hoge zit. Gelukkig is er bij de sturen veel variatie in flare-up, flare-out, drop en reach.
Veel flare: meer controle en minder comfort
Het zal inmiddels duidelijk zijn dat als je kiest voor een gravelstuur met veel flare, de controle dan groot is. Veel flare is in één oogopslag te zien, want dan is er een groot verschil tussen de breedte ter hoogte van de remhendels en aan de onderzijde van de bocht. De remhendels staan tegelijkertijd flink naar binnen. Dat betekent dat je je polsen behoorlijk moeten knikken als je met de handen op het stuur rijdt. Vooral bij remmen en schakelen is dit niet comfortabel.
Voorzichtig in de bochten
Bij het rijden met een gravelstuur met veel flare heb je maximale controle, maar vooral bij bochten is er een grotere kans op valpartijen. Dat komt doordat je met een gewoon stuur minder breed bent dan met een gravelstuur. Veel rijders vergissen zich daarin en rijden met hun stuur in de buitenbocht tegen een uitstekend obstakel aan. Instinctief kiezen rijders er immers vrijwel altijd voor om juist aan de binnenzijde van de bocht voldoende afstand te houden. Als je voor het eerst een gravelstuur hebt is dat iets om rekening mee te houden.
Op zoek naar de juiste balans
Als je met veel flare wilt rijden is het een kwestie van de optimale verhouding vinden tussen flare-out en flare-up. Als jij ontdekt dat je fiets het prettigste rijdt als je met je handen op de remhendels kunt steunen, kun je kiezen voor een gravelstuur met wat meer flare-up. Het effect daarvan is, dat je dan ook langer met de handen onderin de beugel kunt rijden. Als je lange tochten gaat maken biedt dat dus meer mogelijkheden om af en toe van zitpositie te wisselen. Je zal zien dat je op ruwe wegen met hoge snelheid kunt rijden, ook voor langere periodes.
Het beste gravelstuur: XLC HB-G01
Een gravelstuur is leverbaar in allerlei kwaliteiten en prijsklassen. Als je wilt kun je meer dan € 250 neertellen voor een gravelstuur carbon stuur. Dat is gemaakt van carbon en erg lichtgewicht, maar geenszins een garantie dat je er goed mee kunt rijden, met of zonder stuurlinten. Als je een goede kwaliteit gravelstuur zoekt voor een eerlijke prijs kies je voor de XLC HB-G01. Dat is een stuur van aluminium, dat aan alle kwaliteitseisen voldoet. Je kunt ermee met maximale stabiliteit en controle over zand, grind, stenen en asfalt rijden, en biedt ruim voldoende comfort. Dit gravelstuur is leverbaar in diverse maten en uitvoeringen, en het kost minder dan € 50.
Vraag hulp aan specialisten
In dit artikel ligt de nadruk op maximale controle tijdens het fietsen op gravelpaden. Houd bij het uitzoeken van een gravelstuur ook rekening met een goede ergonomie, en zoek een stuur uit dat je comfortabel vindt. Je komt daar het snelst achter door verschillende gravelsturen uit te proberen. Ga daarom voor het aanschaffen van een nieuw gravelstuur sowieso naar een specialist en laat je goed adviseren. Soms is zo’n specialist zelfs bereid om je een aantal sturen te laten testen op jouw eigen fiets.
Aanbieding
Bekijk in de shop
Bij het online kopen van een Carbon stuur is betrouwbaarheid, snelheid en uiteraard een goede prijs belangrijk.Vergelijk de prijzen van onze favoriete shops die snel en vaak gratis leveren en ze meestal ook echt op voorraad hebben:
